Psikolojik travma, kişinin zihinsel ve duygusal sağlığına zarar veren bir olayın etkisiyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu olaylar, fiziksel, cinsel ya da duygusal şiddet, kazalar, doğal afetler, savaş, terör saldırıları, kayıp gibi birçok faktörden kaynaklanabilir. Psikolojik travma sonrası, kişi günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorlanabilir, sosyal ilişkileri etkilenebilir ve genel olarak yaşam kalitesinde düşüş olabilir. Klinik Psikolog Metin Akyol, Beylikdüzü psikolog ve online psikolog hizmeti ile, psikolojik travma sonrası tedavi ve destek sağlamak için çeşitli yöntemler kullanır.
İçerik Başlıkları
Psikolojik Travma Nedir?
Psikolojik travma, kişinin zihinsel ve duygusal sağlığına zarar veren bir olayın sonucu olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu olaylar, kişinin yaşadığı hayatın normal seyrinden sapmaya neden olur ve genellikle yoğun bir stres ve endişe hissi ile ilişkilidir.
Psikolojik Travma Belirtileri
Psikolojik travma sonrası, kişinin hayatında birçok değişiklik olabilir. Bu değişiklikler, kişiden kişiye farklılık gösterse de genellikle şunları içerir:
- Korku, kaygı ve endişe hissi
- Uyku problemleri ve kabuslar
- İrritabilite, sinirlilik ve öfke nöbetleri
- Kendine zarar verme düşünceleri
- Sosyal izolasyon ve geri çekilme
- Unutkanlık ve konsantrasyon güçlüğü
- Depresyon ve üzüntü
- İştah kaybı ya da aşırı yeme
- Günlük aktiviteleri yerine getirmekte zorlanma
Travmanın Sebep Olduğu Ruhsal Hastalıklar
Psikolojik travma sonrası, kişide çeşitli ruhsal hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu hastalıklar, kişiden kişiye değişebilir ve aşağıdakileri içerebilir:
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
Kişinin maruz kaldığı bir olayın tekrar yaşandığı duygusal bir durum yaşaması ve olaydan sonra günlük hayatını devam ettirememesi durumudur. Bu belirtiler, uykusuzluk, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik ve anksiyete atakları gibi semptomlarla birlikte gelir.
Majör Depresif Bozukluk
Bu durum, kişinin yaşam kalitesini etkileyen, genellikle uzun süreli bir depresif durumdur. Belirtileri, üzüntü, umutsuzluk, uyku bozuklukları, iştah değişiklikleri ve enerji kaybıdır.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB)
Bu bozukluk, kişinin sürekli bir endişe ve kaygı hissettiği, olaylarla baş etme konusunda zorlandığı ve günlük aktivitelerde zorlanabileceği bir durumdur.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB)
Bu bozukluk, kişinin tekrarlayan ve istemsizce yapılan davranışlarla ya da zihinsel ritüellerle karakterizedir. Kişi bu davranışları yapmadığında kaygı hisseder.
Panik Bozukluk
Bu bozukluk, kişinin beklenmedik ve yoğun panik atakları yaşadığı bir durumdur. Bu ataklar, kalp atışı hızlanması, terleme, titreme ve nefes almada güçlük gibi semptomlarla birlikte gelir.
Yeme Bozuklukları
Yeme bozuklukları, kişinin yemekle ilgili zorluklar yaşadığı bir dizi durumdan oluşur. Bu durumlar, anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve tıkanma bozukluğu gibi hastalıkları içerebilir.
Kişilik Bozuklukları
Kişilik bozuklukları, kişinin düşünce, davranış ve duygularını etkileyen kalıplaşmış ve sabit bir özellikler grubudur. Kişilik bozuklukları arasında narsisistik kişilik bozukluğu, borderline kişilik bozukluğu ve antisosyal kişilik bozukluğu gibi çeşitli türler vardır.
Psikolojik Travma Türleri
Psikolojik travmalar, kişinin yaşadığı olayların türüne ve yoğunluğuna göre değişebilir. Bazı psikolojik travma türleri şunlardır:
- Doğal Afetler: Deprem, sel, yangın ve kasırga gibi doğal afetler, insanlar için ciddi psikolojik travmalara neden olabilir. Afetlerin şiddeti ve etkilediği insan sayısı, travmanın şiddetini de arttırabilir.
- Savaş ve Terörizm: Savaş, çatışma ve terörizm, insanların güvenliklerini kaybetmelerine, sevdiklerini kaybetmelerine ve ciddi fiziksel yaralanmalara maruz kalmalarına neden olabilir. Bu durumlar, insanların zihinsel sağlıklarını ciddi şekilde etkileyebilir.
- Cinsel İstismar ve Şiddet: Cinsel istismar ve şiddet, kişinin kendisine yapılan kötü muamele nedeniyle ciddi psikolojik travmalar yaşamasına neden olabilir. Bu tür olaylar, insanların kendilerine, başkalarına ve dünyaya olan güvenini etkileyebilir.
- Kazalar: Kazalar, özellikle ciddi yaralanmalara neden olanlar, insanların yaşamlarını tehlikeye sokabilir ve psikolojik travmalara neden olabilir.
- Kayıp ve Yas: Sevdiklerinin kaybı, kişinin ciddi duygusal travmalar yaşamasına neden olabilir. Bu tür olaylar, kişilerin yaşamlarındaki rutinleri ve planları altüst edebilir.
- Travmatik Çocukluk: Çocukluk döneminde yaşanan istismar, ihmal ve travmatik olaylar, yetişkinlikte ciddi psikolojik sorunlara neden olabilir. Bu tür olaylar, kişilerin yaşamlarındaki ilişkileri, benlik saygısı ve duygusal sağlığı etkileyebilir.
- Göç ve Göçmenlik: Göçmenlerin yaşadığı zorluklar, yabancılaşma, ayrımcılık, kaygı ve depresyon gibi ciddi psikolojik sorunlara neden olabilir. Göçmenler, uyum sağlamak için yeni bir kültüre uyum sağlama baskısı altında olabilirler ve bu da psikolojik travmalara neden olabilir.
Bu psikolojik travma türleri, farklı şiddet seviyelerinde ve farklı semptomlarla kendini gösterir. Kişilerin yaşadıkları travma türüne göre farklı psikolojik destek ve tedaviler gerekebilir.
