Yeme bozukluğu, kontrolsüz yeme davranışları ve/veya aşırı diyet yapma davranışları nedeniyle beslenme ve yeme alışkanlıklarının sağlıksız hale gelmesidir. Yeme bozukluğu, anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, tıkanma bozukluğu, besin kısıtlama/kaçınma bozukluğu gibi farklı türleri olan bir durumdur. Yeme bozukluğu, fiziksel sağlık sorunlarına neden olabileceği gibi psikolojik sağlık sorunlarına da yol açabilir. Yeme bozukluğu sorunu çekiyorsanız Beylikdüzü psikolog ve online psikolog hizmeti veren Klinik Psikolog Metin Akyol’dan destek alabilirisiniz.
İçerik Başlıkları
Yeme Bozukluğu Neden Olur?
Yeme bozukluğunun nedenleri genellikle karmaşıktır ve birden fazla faktöre bağlıdır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Genetik yatkınlık
- Çevresel faktörler (medya, kültürel baskılar, aile ve arkadaş ortamı)
- Psikolojik faktörler (stres, depresyon, kaygı gibi ruh sağlığı sorunları)
- Kişisel faktörler (özsaygı, vücut imajı, yaşam deneyimleri)
Yeme Bozukluğu Belirtileri
Yeme bozukluğu belirtileri, kişinin yaşadığı duruma ve yeme bozukluğunun türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak, herhangi bir yeme bozukluğu belirtisi fark edildiğinde, profesyonel bir yardım alınması önerilir. Psikologlar, yeme bozukluğu tedavisinde destek sağlayabilirler. Yeme bozukluğu, kişinin yeme alışkanlıklarında ve beslenme düzenindeki değişikliklerle kendini gösterir. Bazı yaygın yeme bozukluğu belirtileri şunlardır:
- Kontrolsüz yeme atakları veya aşırı yeme
- Besinleri tükürme, çıkarma veya kullanılan laksatifler gibi istenmeyen yeme davranışları
- Aşırı diyet yapma veya yemek yemeyi reddetme
- Obsesif vücut imajı veya kilo kontrolü düşünceleri
- Yeme alışkanlıklarının sosyal hayatı veya günlük aktiviteleri etkilemesi
- Düşük özgüven, kaygı, depresyon veya stres
- Vücut ağırlığında ani veya aşırı değişiklikler
Yeme Bozukluğu Türleri
Yeme bozukluğu, farklı türleri olan bir durumdur ve beslenme alışkanlıklarının kontrolsüz hale gelmesiyle ortaya çıkar. Yeme bozukluğunun farklı türleri arasında anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, tıkanma bozukluğu ve besin kısıtlama/kaçınma bozukluğu yeme bozukluğunun temel türleri olsa da, yeme bozuklukları spektrumu daha geniş olabilir. Bunlar arasında tıkınırcasına yeme bozukluğu, tip 1 diyabet ve yeme bozukluğu kombinasyonu, yeme korkusu nedeniyle belirli yiyecekleri yememe davranışı, sağlıklı beslenme takıntısı gibi farklı türler yer alır. Bu nedenle, yeme bozukluğu spektrumu oldukça geniştir ve profesyonel bir değerlendirme sonrası doğru tanı konulabilir. Temel olarak yeme bozukluğu türleri,
Anoreksiya Nervoza
Kişinin yeterince beslenmemesi veya aşırı diyet yapması nedeniyle aşırı kilo kaybına neden olan bir yeme bozukluğudur. Kişi, aşırı kilo kaybetme hedefiyle yeme alışkanlıklarını değiştirir ve kendisini sürekli olarak kilo kontrolü düşünceleriyle meşgul eder.
Bulimia Nervoza
Kişinin kontrolsüz yeme atakları sonrasında aşırı yeme davranışlarının arkasından, kilo kontrolü amacıyla kendini zorlu diyetler ve istenmeyen yeme davranışlarına soktuğu bir yeme bozukluğudur. Kişi, yeme ataklarını gizler ve kilo kontrolü düşünceleri nedeniyle sık sık kusma, laksatifler kullanma gibi istenmeyen davranışlar sergiler.
Tıkanma Bozukluğu
Kişinin sürekli olarak yemek yedikten sonra hazımsızlık, mide ağrısı, boğazda tıkanıklık gibi fiziksel belirtiler yaşaması sonucu besin tüketimini azalttığı bir yeme bozukluğudur.
Besin Kısıtlama/Kaçınma Bozukluğu
Kişinin besinleri belirli kriterlere göre seçtiği veya tükettiği bir yeme bozukluğudur. Kişi, bazı besinleri yemekten kaçınabilir veya yemek yeme davranışlarında aşırı bir kısıtlama gösterir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Yeme bozukluğu, uzun süreli bir mücadele gerektiren bir durumdur ve her birey için farklı bir tedavi planı uygulanır. Tedavinin başarısı, doğru tanı, uygun bir tedavi planı, destekleyici bir terapist ve bireyin kendisi ile ilgilidir. Tedavi, fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunları ele almaya odaklanır ve bireye özgü bir yaklaşım benimser.
Yeme bozukluğu tedavisi, psikoterapi, ilaç tedavisi, beslenme tedavisi ve sosyal destek gibi bileşenleri içerir. Bireysel terapi, aile terapisi, grup terapisi ve davranışçı terapi, bilişsel terapi gibi çeşitli terapi yöntemleri kullanılabilir. Bireysel terapi, bireyin yeme bozukluğuna neden olan duygusal ve zihinsel sorunları ele almasına yardımcı olur. Aile terapisi, aile ilişkilerindeki sorunları ele alarak yeme bozukluğunun nedenleriyle ilgilenir. Grup terapisi, bireylerin diğerleriyle paylaşabilecekleri bir ortamda yeme bozukluğuyla başa çıkmalarına yardımcı olur. Davranışçı terapi, bireyin sağlıklı bir beslenme planı ve düzenli egzersiz yapma gibi sağlıklı davranışlar geliştirmesine odaklanır.
Yeme bozukluğu tedavisi uzun süreli bir süreç olabilir ve geri dönüşler sıklıkla görülür. Ancak, doğru tedavi yaklaşımı, düzenli takip ve desteği ile bireyler yeme bozukluğuyla başa çıkabilirler. Beylikdüzü psikolog hizmeti ile yeme bozukluğu tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
